Η Εθνική Λυρική Σκηνή ιδρύθηκε το 1939, ως τμήμα του τότε Βασιλικού Θεάτρου. Γρήγορα το λυρικό θέατρο αγαπήθηκε από το φιλοθεάμον κοινό και στα χρόνια της γερμανικής κατοχής ανδρώθηκε. Από το 1944 ως τις μέρες μας λειτουργεί ως αυτόνομος οργανισμός.
Η δημιουργία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής – ως το μοναδικό λυρικό θέατρο της Ελλάδας - βασίσθηκε στο Ελληνικό Μελόδραμα, του οποίου αποτελεί συνέχεια.
Ιδρύθηκε από τους Ναπολέοντα Λαμπελέτ, Διονύσιο Λαυράγκα και μια ομάδα εμπνευσμένων μουσικών. Σημαντικό ρόλο στη πορεία του Λυρικού θεάτρου έπαιξε ο επί 25 χρόνια διευθυντής του, ο Κωστής Μπαστιάς.
Παρόλα τα προβλήματα που αντιμετώπισε στα χρόνια της λειτουργίας του το Ελληνικό Μελόδραμα, επέζησε και προσέφερε πολύτιμες υπηρεσίες στην πολιτιστική ζωή του τόπου αλλά και στις εστίες του απόδημου Ελληνισμού. Αναλυτικότερα στη διάρκεια όλων αυτών των χρόνων έχουν παρουσιαστεί όλες οι μεγάλες όπερες του κλασικού ρεπερτορίου αλλά και δημιουργίες σύγχρονων συνθετών.

Με την Ελληνική Λυρική Σκηνή συνεργάστηκαν όλα τα μεγάλα ονόματα του λυρικού τραγουδιού, που διέπρεψαν και στο εξωτερικό. Όπως, ο Γιάννης Αγγελόπουλος (τον οποίο ο ιταλικός τύπος είχε χαρακτηρίσει σαν "τον πρώτο Ριγγολέτο του κόσμου"), η Ζωή Βλαχοπούλου (γνωστή και σαν "Μπατερφλάι του πολέμου") και οι Οδ. Λάππας, ο Τίτος Ξηρέλλης, Γ. Κοκολιός, Ν. Μοσχονάς, Μαργ. Πέρρα, Ν. Επιτροπάκης, Κ. Εγκολφόπουλος, Ελ. Σουλιώτη, Αντ. Δελένδας, καθώς και οι νεώτεροι Κώστας Πασχάλης, Νίκος Ζαχαρίου, Τατιάνα Τρογιάνος, Αντιγόνη Σγούρδα, Βασ. Γιαννουλάκος, Δημ. Καβράκος, Κική Μορφονιού, Λούης Μανίκας, Γιώργος Παππάς, Τζον Μοδινός, Ζανέτ Πηλού, Δάφνη Ευαγγελάτου και πολλοί άλλοι.
Η σημαντικότερη μορφή, βέβαια είναι εκείνη της Μαρίας Κάλλας, η οποία εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο Εθνικό Λυρικό Θέατρο τα ο1940. Είκοσι χρόνια μετά η μεγάλη diva της όπερας επέστρεψε για τις παρατάσεις στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου. Το 1960 ερμήνευσε τη ΄΄Νόρμα΄΄ του Μπελίνι και το 1961 τη ΄΄Μήδεια΄΄ του Κερουμπίνι, με μεγάλη επιτυχία.

Το έργο και η προσφορά της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στον πολιτισμό είναι πολύ σημαντικό καθώς ως το μοναδικό λυρικό θέατρο της Ελλάδας, έχει κύριο σκοπό του να εξοικειώσει τον Έλληνα θεατή με την τέχνη της όπερας. Οι δραστηριότητες της δεν περιορίζονται στον Ελλαδικό μόνο χώρο. Πραγματοποιεί και περιοδείες στην Αυστραλία, τη Τουρκία, την Κύρπο, κα. όπου δίνει παραστάσεις στις οποίες συμμετέχουν οι καλύτεροι στο είδος τους Έλληνες καλλιτέχνες.
Στις πολυάριθμες εκδηλώσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής περιλαμβάνονται, παραστάσεις οπερέτας, μπαλέτου, μιούζικαλ, και μουσικού θεάτρου, καθώς και πολλές συναυλίες, τόσο συμφωνικής μουσικής -με την ορχήστρα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής- όσο και ορχήστρας δωματίου -με την Ορχήστρα Δωματίου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
Τέλος, αξίζει να αναφερθούμε και στην σημαντική παρουσία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, στο Φεστιβάλ Αθηνών. Κάθε χρόνο, από το 1955 που άνοιξε τις πύλες του, το λυρικό θέατρο ετοιμάζει ειδικά για το Ηρώδειο, μεγαλοπρεπείς παραστάσεις, που έχουν σα συνέπεια να κατακλύζεται το ρωμαϊκό αμφιθέατρο από πλήθος κόσμου.

Οι παραστάσεις δίνονται στην Κεντρική Σκηνή – Θέατρο Ολυμπία του λυρικού θεάτρου που βρίσκεται στην οδό Ακαδημίας και στη Νέα Σκηνή – Θέατρο Ακροπόλ που βρίσκεται στην οδό Ιπποκράτους.