Στο κεντρικό λιμάνι του Πειραιά χτυπά η καρδιά της πόλης. Βρίσκεται σε απόσταση 10 χμ. βορειοδυτικά της Αθήνας. Είναι το μεγαλύτερο λιμάνι της Ευρώπης και ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο στην επιβατική κίνηση. Αξίζει να αναφέρουμε ότι εξυπηρετεί περίπου 20 εκατομμύρια επιβάτες ετησίως.
Αποτελεί το βασικό συνδετικό κρίκο της Ηπειρωτικής Ελλάδας με τα νησιά του Αιγαίου (Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, Βορειοανατολικό Αιγαίο), του Σαρωνικού Κόλπου και την Κρήτη, αλλά και τη βασική θαλάσσια πύλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο νοτιοανατολικό της άκρο.
Από τα αρχαία χρόνια το λιμάνι του Πειραιά διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην άμυνα της Αθήνας. Ο Θεμιστοκλής ήταν ο πρώτος που συνειδητοποίησε τη σημασία του για την πόλη της Αθήνας και εκμεταλλεύτηκε τη στρατηγική του θέση, με το να το αναγάγει σε κύριο λιμάνι των Αθηνών, στη θέση του κόλπου του Φαλήρου, τον οποίο χρησιμοποιούσαν οι Αθηναίοι έως τον 5ο π.Χ. αιώνα. Έτσι, την περίοδο των περσικών πολέμων ο Πειραιάς αποτέλεσε το λιμάνι των πολεμικών πλοίων του Αθηναίου στρατηγού Θεμιστοκλή.
Επιθυμώντας την ύπαρξη ενός ασφαλούς κι οχυρωμένου λιμανιού για την πόλη της Αθήνας, την περίοδο 493 – 479 π.Χ. κτίστηκε το Πειραϊκό τείχος, τμήματα του οποίου σώζονται ως τις μέρες μας στη περιοχή της Φρεαττύδας.
Τη χρυσή εποχή του Περικλή, τα οχυρωματικά έργα του λιμανιού ολοκληρώθηκαν. Τότε κτίστηκαν τα Μακρά Τείχη, τα οποία προστάτευαν και τις δυο πλευρές του δρόμου σε όλη τη διαδρομή από τον Πειραιά μέχρι την Αθήνα.
Στα μεσαιωνικά χρόνια το λιμάνι ονομάστηκε Πόρτο Λεόνε, από το μαρμάρινο άγαλμα του λιονταριού που βρισκόταν στη είσοδο του λιμανιού. Αυτό, το σύμβολο του λιμανιού, κλάπηκε κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του Μοροζίνι και μεταφέρθηκε στη Βενετία. Σήμερα, στο λιμάνι έχει τοποθετηθεί ένα αντίγραφο αυτού του λιονταριού.
Το 1834 επιλέχθηκε ως κεντρικό εμπορικό λιμάνι της Αθήνας. Από τότε έχει ανακαινιστεί αρκετές φορές ώστε να εξυπηρετεί τις ανάγκες και τις σύγχρονες απαιτήσεις της εποχής.
Από το λιμάνι ξεκινούν όλες οι ακτοπλοϊκές γραμμές για τα νησιά της Ελλάδας αλλά και για τα λιμάνια του εξωτερικού. Για την καλύτερη εξυπηρέτηση του κόσμου υπάρχουν διαφορετικά σημεία αναχώρησης για τα νησιά των Κυκλάδων, του βορειοανατολικού Αιγαίου, των Δωδεκανήσων, της Κρήτης και των νησιών του Αργοσαρωνικού Κόλπου. Ενώ στη νοτιοδυτική πλευρά του λιμανιού αράζουν τα πλοία των διεθνών γραμμών και τα κρουαζιερόπλοια.
Η πρόσβαση στο λιμάνι είναι ιδιαίτερα εύκολη καθώς απέναντι από την είσοδό του βρίσκεται ο σταθμός του Ηλεκτρικού Σιδηρόδρομου (γραμμή Πειραιάς – Κηφισιά) αλλά και οι αφετηρίες πολλών λεωφορείων που συνδέουν το λιμάνι με περιοχές της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά και της Αθήνας.