Στο Μαράθι, σε απόσταση 4 χιλιομέτρων από την πόλη, βρίσκονται τα Αρχαία Λατομεία Μαρμάρου. Η ιστορία της εξόρυξης μαρμάρου στη Πάρο έχει τις ρίζες της στην πρωτοκυκλαδίτικη εποχή.
Το παριανό μάρμαρο θεωρείται μοναδικό στο κόσμο. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του που το καθιστούν ξεχωριστό είναι καθαρότητά και η υφή του και κυρίως η διαύγεια και η διαφάνειά του. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η διαφάνεια του παριανού μαρμάρου έφτανε τα 6 έως 7 εκατοστά ενώ η διαφάνεια του πεντελικού μαρμάρου δε ξεπερνά το 1,5 εκατοστό. Στο γεγονός αυτό οφείλετε η μεγάλη λάμψη που χαρακτηρίζει τα γλυπτά που έχουν κατασκευαστεί από το μάρμαρο της αρχαίας Παρίας, καθώς το φως περνούσε μέσα από το μάρμαρο και του χάριζε αυτή τη μοναδική φωτεινότητα. Δεν είναι τυχαίο ότι κατά την αρχαιότητα όλοι ήθελαν ως πρώτη ύλη το παριανό μάρμαρο κι ας ήταν το ακριβότερο του κόσμου.
Σε όλες τις ιστορικές περιόδους αποτελούσε κύρια πηγή εσόδων για το νησί και – χωρίς να θεωρηθεί υπερβολή μπορούμε να πούμε ότι – συνέβαλε στην αρχιτεκτονική και γλυπτική των κλασικών χρόνων.
Υπολογίζεται ότι από το παριανό μάρμαρο είναι κατασκευασμένα το 70% των γλυπτών των Αιγαιοπελαγίτικων νησιών. Και όχι μόνο. Από το φημισμένο Παριανό μάρμαρο κατασκευάστηκαν μερικά από τα αριστουργήματα της αρχαιότητας, όπως τα περίφημα κυκλαδικά εδώλια, η Αφροδίτη της Μήλου, ο Ερμής του Πραξιτέλη, η Νίκη της Πάρου, η Νίκη της Σαμοθράκης, ο θησαυρός των Αθηναίων στους Δελφούς και ο ναός του Απόλλωνα που βρίσκεται στο ιερό νησί των Κυκλάδων. Ακόμα και ο Ναός του Σολομώντα λέγεται ότι κατασκευάστηκε από το μάρμαρο της Πάρου.
Η εξόρυξη μαρμάρου σταμάτησε κάπου στα μέσα του 7ου αιώνα. Πολύ αργότερα, τον 19ο αιώνα δύο εταιρίες ανέλαβαν την επαναλειτουργία των φημισμένων λατομείων, αλλά η προσπάθεια απέτυχε.
Σήμερα, κατά την επίσκεψή σας στα λατομεία θα δείτε κάποιες από τις αρχαίες στοές και τους διαδρόμους, ενώ κομμάτια ακατέργαστου λευκού μαρμάρου βρίσκονται διάσπαρτα στις εγκαταστάσεις του λατομείου.