Στη Σάμο έζησε ένας από τους μεγαλύτερους φιλοσόφους και μαθηματικούς της αρχαιότητας, ο Πυθαγόρας. Επίσης, από το Αιγαιοπελαγίτικο νησί κατάγονταν ο αστρονόμος Αρίσταρχος και ο φιλόσοφος Επίκουρος.
Σύμφωνα με την μυθολογία στη Σάμο, κοντά στις εκβολές του ποταμού Ιμβράσου γεννήθηκε η θεά Ήρα. Εκεί βρίσκονται και τα λείψανα του ναού που ήταν αφιερωμένος στη λατρεία της. Πρόκειται για ένα μεγαλόπρεπο οικοδόμημα το οποίο κατά την κρίση του Ηροδότου ήταν το μεγαλύτερο και ένα από τα σημαντικότερα της εποχής του.
Κατά την αρχαιότητα η Σάμος υπήρξε σπουδαίο πολιτιστικό κέντρο. Όπως φαίνεται και από τα ευρήματα των ανασκαφών στο νησί άκμασε ένας σπουδαίος πολιτισμός την περίοδο της τυραννίας του Πολυκράτη, γύρω στο 550 π.Χ. Ήταν η εποχή που η Σάμος ήταν η πρώτη ναυτική δύναμη του Αιγαίου και κέντρο του Ιωνικού πολιτισμού. Τότε κτίστηκε ο περίφημος ναός της Ήρας και το Ευπαλίνειο όρυγμα, το αρχαίο υδραγωγείο που είναι ένα από τα μεγαλύτερα τεχνικά έργα της αρχαιότητας.
Στο ρου της ιστορίας ακολούθησε τη κοινή μοίρα των Αιγαιοπελαγίτικων νησιών. Κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους, τους Βυζαντινούς, τους Ενετούς και τους Τούρκους. Γνώρισε πολλές πειρατικές επιδρομές. Καταστράφηκε και ξαναγεννήθηκε μέσα από τα συντρίμμια της πολλές φορές.
Και τώρα, η Σάμος ομορφότερη από ποτέ, συνδυάζει τη νησιώτικη φυσιογνωμία με αρχοντική φινέτσα και αποτελεί πόλο έλξης για χιλιάδες ταξιδιώτες κάθε χρόνο.