Η Πύλη είναι μια όμορφη γραφική κωμόπολη που τη συναντάμε σε απόσταση 18χλμ. από την πόλη των Τρικάλων. Είναι κτισμένη στους πρόποδες της Πίνδου και συγκεκριμένα στο πέρασμα μεταξύ Θεσσαλίας και Ηπείρου. Βρίσκεται πολύ κοντά στα γραφικά χωριά του Ασπροποτάμου και στη γειτονική Άρτα.
Η περιοχή χαρακτηρίζεται από τη φυσική ομορφιά της. Τα δύο αντικριστά βουνά: ο Κόζιακας και ο Ίτανος που διαχωρίζονται από τον Πορταϊκό (Πορτιάτη) ποταμό σχηματίζουν μία φυσική μεγαλόπρεπη Πύλη, απ’ όπου λέγεται ότι πήρε και το όνομά της, η κωμόπολη. Στο παρελθόν ήταν γνωστή με τα ονόματα Πόρτα και Πόρτα – Παζάρ.
Η Πύλη λόγο της καίριας γεωγραφικής της θέσης υπήρξε μήλον της έριδος για πολλούς κατακτητές, ενώ τα εδάφη της αποτέλεσαν πολλές φορές στο παρελθόν πεδίο μαχών. Γνώρισε πολλές λεηλασίες και καταστροφές. Η τελευταία φορά ήταν τον Ιούνιο του 1943 όταν οι Ιταλοί πυρπόλησαν το χωριό.
Ο οικισμός της Πύλης, απλώνεται στον εύφορο κάμπο των Τρικάλων και χαρακτηρίζεται από τα όμορφα καλοχτισμένα σπίτια με τις περιποιημένες αυλές.

Η περιήγηση στο χωριό παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον κυρίως λόγο των βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων που σώζονται στην περιοχή. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει η εκκλησία της Πόρτα Παναγίας που βρίσκεται στον οικισμό της Πόρτα Παναγιάς. Πρόκειται για μια από τις πιο γραφικές συνοικίες της Θεσσαλίας την οποία χωρίζει από την Πύλη ένας παραπόταμος του Πηνειού, ο Πορταϊκός ποταμός. Η εκκλησία της Πόρτα Παναγίας χρονολογείται από το 1283 και λέγεται ότι έχει κτιστεί πάνω στη θέση αρχαίου ναού της Αθηνάς ή του Απόλλωνα.
Χαρακτηριστικό της είναι οι δυο μεγάλης αξίας δεσποτικές εικόνες του Χριστού και της Παναγίας. Η Πόρτα-Παναγιά είναι η ιδιαίτερη πατρίδα του Αγίου Βησσαρίωνα του θαυματουργού, ο οποίος είναι ο πολιούχος της Πύλης, της Καλαμπάκας και των Τρικάλων.
Σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων από την Πύλη, θα συναντήσετε την μονή Δουσίκου, η οποία ιδρύθηκε από τον Άγιο Βησσαρίωνα και γνώρισε μεγάλη ακμή.
Στη μονή υπήρξε αυτή στεγάστηκαν τα πρώτα αντάρτικα τμήματα της Εθνικής Αντίστασης που δραστηριοποιήθηκαν στη Θεσσαλία. Επίσης, στη μονή φυλάσσονταν και το περίφημο χειρόγραφο ευαγγέλιο που έφερε την υπογραφή του Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου, το οποίο ύστερα από αρκετές περιπέτειες και κλοπές, βρέθηκε και σήμερα φυλάσσετε στο μουσείο της Ι.Μ. Βαρλαάμ Μετεώρων.