Τα Τρίκαλα είναι η πρωτεύουσα του ομώνυμου νομού και έδρα του δήμου Τρικκαίων, καταλαμβάνει το βορειοδυτικό τμήμα της θεσσαλικής πεδιάδας. Απέχει 330χλμ. από την Αθήνα και 214χλμ. από την Θεσσαλονίκη.
Είναι μια πόλη σύγχρονη που όμως διατηρεί και το παραδοσιακό της χρώμα. Διακρίνεται για την καλή της ρυμοτομία, τους μεγάλους και ευθείς δρόμους, τις πλατείες και τα άλση που προσδίδουν στη πόλη μια ξεχωριστή ομορφιά.

Η πόλη είναι κτισμένη στους πρόποδες του τελευταίου ορεινού όγκου που κατεβαίνει από τα Χάσια προς τον Θεσσαλικό κάμπο. Διασχίζεται από τον παραπόταμο του Πηνειού, τον Ληθαίο. Ο ποταμός αυτός δίνει στη πόλη μια ξεχωριστή ομορφιά. Ειδικά, τα τελευταία χρόνια που η κοίτη του, που περνά μέσα από την πόλη έχει διαμορφωθεί και κοσμείται με ποικιλία καλλωπιστικών φυτών. Ο Ληθαίος είναι γνωστός από τα αρχαία χρόνια και αναφέρεται σε κείμενα αρχαίων συγγραφέων. Σύμφωνα με την μυθολογία ο Ληθαίος ήταν γιος της Λήθης. Στις όχθες του, σύμφωνα με τον αρχαίο γεωγράφο Στράβωνα, γεννήθηκε ο Ασκληπιός, ο θεός της ιατρικής και εκεί ήταν η έδρα του Ασκληπιείου του.

Σύντομη αναδρομή στην ιστορία των Τρικάλων
Τα Τρίκαλα, είναι μια πόλη με μακραίωνη ιστορία και δυναμική παρουσία στα δρώμενα του Ελλαδικού χώρου. Αξίζει να την επισκεφθείτε και να την γνωρίσετε. Οι γραφικές συνοικίες, το σεργιάνι στα στενά σοκάκια και οι παραδοσιακοί οικισμοί της υπαίθρου γεμίζουν τα μάτια του επισκέπτη με πανέμορφες εικόνες αντιπροσωπευτικές της ιστορία του τόπου.
Τα Τρίκαλα είναι μια από τις πιο παλιές πόλεις της Ελλάδας. Η παρουσία του ανθρώπου στο νομό, χρονολογείται από την Μέση Παλαιολιθική εποχή. Στη σημερινή θέση της πόλη, βρισκόταν στην αρχαιότητα η πόλη Τρίκκα, ή Τρίκκη, ή και Τρίκκαι, η οποία αναφέρεται από τον Όμηρο στην Ιλιάδα.
Σύμφωνα με την μυθολογία, η πόλη Τρίκκη πήρε το όνομά της από την νύμφη Τρίκκη, κόρη του ποταμού Πηνειού.
Η Τρίκκη έλαβε μέρος στον Τρωικό Πόλεμο με αρχηγούς τους γιους του Ασκληπιού, τον Μαχάωνα και τον Ποδαλείριο, οι οποίοι ήταν επίσης εξέχοντες γιατροί.
Η ονομασία Τρίκαλα, αναφέρεται για πρώτη φορά το έτος 1082-1083, όταν κατέλαβαν την πόλη οι Νορμανδοί. Διοικητικώς η Τρίκκη ανήκε στην Εστιαιώτιδα, μία από τις Θεσσαλικές Τετράδες. Στα χρόνια του Βυζαντίου περιέπεσε σε παρακμή. Η πόλη λεηλατήθηκε πολλές φορές κατά τις επιδρομές διαφόρων φυλών που πολιορκούσαν τη Θεσσαλία.
Το 1395 τα Τρίκαλα περνούν στην κυριαρχία των Τούρκων, η οποία κράτησε ως το 1881, όπου η Θεσσαλία ενσωματώθηκε στο Ελληνικό κράτος.
Τον Απρίλιο του 1941 κατελήφθη από το γερμανικό στρατό, για να ελευθερωθεί τον Οκτωβρίου 1944.

Τα σημαντικότερα ιστορικά μνημεία
Κατά την παραμονή σας στα Τρίκαλα εκτός από την περιήγηση στα παραδοσιακά χωριά του νομού, αξίζει να επισκεφθείτε και τα αξιοθέατα της περιοχής που φανερώνουν πτυχές της ιστορίας της πόλης.
Ανάμεσά τους ξεχωρίζει το Ασκληπιείο της Τρίκκης. Ο αρχαιολογικός χώρος είναι περιφραγμένος και επισκέψιμος και βρίσκεται κοντά στον μητροπολιτικό ναό του Αγίου Νικολάου. Για την ανεύρεσή του έγιναν κατά καιρούς διάφορες ανασκαφές. Τελικά, οι ανασκαφές που διενήργησε το 1902 ο αρχαιολόγος Π. Καστριώτης, έφεραν στο φως ένα τμήμα των ρωμαϊκών λουτρών. Οι έρευνες συνεχίστηκαν και σήμερα ο επισκέπτης του Ασκληπιείου μπορεί να δει: α)τμήμα ενός υστεροελληνιστικού κτιρίου με χρήση και στα ρωμαϊκά χρόνια όπου χρονολογούνται και τα ψηφιδωτά δάπεδα που ανακαλύφθηκαν, β)τμήμα υστεροελληνιστικής στοάς, γ)τμήμα ρωμαϊκού λουτρού και δ) τμήμα μεταβυζαντινού ναού.

Στη βόρεια πλευρά της πόλης των Τρικάλων, κοντά στον ορεινό όγκο των Αντιχασίων, βρίσκεται το Βυζαντινό Φρούριο. Πιθανολογείται ότι οικοδομήθηκε την κλασική εποχή και ότι από τότε υπέστη πολλές αλλαγές. Ανακαινίστηκε από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό, τον 6ο αιώνα. Επισκευάστηκε από τους Οθωμανούς, οι οποίοι τον 17ο αιώνα κατασκεύασαν στην ανατολική πλευρά του, το μεγάλο ρολόι. Στην κρηπίδα αυτού του ρολογιού το 1936 κατασκευάστηκε άλλο, ύψους 33 μέτρων. Σήμερα, στο χώρο του φρουρίου λειτουργεί υπαίθριο θέατρο, δημοτικό περίπτερο, εστιατόριο και καφετέρια.

Κατά μήκος της ανατολικής πλευράς του Φρουρίου, εκτείνεται η παλιά και παραδοσιακή συνοικία Βαρούσι. Αποτελούσε την αριστοκρατική συνοικία των Τρικάλων κατά την περίοδο 1900 – 1930. Το Βαρούσι διακρίνεται για τα στενά του δρομάκια. Τα παλιά σπίτια της συνοικίας χρονολογούνται από το 17ο και το 19ο αιώνα. Τα σπίτια είναι κατασκευασμένα κυρίως από ξύλο και καλαμωτές, με πλίνθους στα διάκενα, σοβατισμένα και βαμμένα με διάφορα χρώματα. Έχουν ''σαχνισιά'', δηλαδή κλειστό στεγασμένο χώρο που προεξέχει από τον κορμό του κτιρίου. Στη συνοικία του Βαρουσίου βρίσκονται οι περισσότερες και παλαιότερες εκκλησίες των Τρικάλων κυρίως των υστεροβυζαντινών χρόνων.
Τα στενά δρομάκια της συνοικίας Βαρούσι έχουν εμπνεύσει κατά καιρούς σπουδαίους συνθέτες. Ποιος δεν γνωρίζει το περίφημο τραγούδι στα «Στα Τρίκαλα, στα δυο στενά, σκοτώσανε το Σακαφλιά ...».του Βασίλη Τσιτσάνη.
Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση ο Σακαφλιάς ήταν υπαρκτό πρόσωπο. Έζησε την εποχή του Μεσοπολέμου, λίγο μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Την περίοδο εκείνη στα Τρίκαλα το στυλ του μποέμ τύπου και καρδιοκατακτητή των γυναικών, του ξακουστού Σακαφλιά (που σημαίνει ο φίλος της σάρκας), κυριαρχούσε στην τοπική κοινωνία. Ο περίφημος Σακαφλιάς, ήταν ένας ωραίος άντρας που είχε αναστατώσει την τρικαλινή κοινωνία με τα καμώματά του, ώσπου κάποιοι του στήσανε καρτέρι στα στενά σοκάκια του Βαρουσίου και τον μαχαιρώσανε.
Με το θάνατό του ο Σακαφλιάς πέρασε στη σφαίρα του μύθου και της λαϊκής παράδοσης καθώς ο Βασίλης Τσιτσάνης θέλησε να κάνει την ιστορία του τραγούδι. Έτσι καθιερώθηκε συχνά οι Τρικαλινοί να αποκαλούνται «Σακαφλιάδες».

Προγραμματίστε την επίσκεψή σας στο Δημοτικό Λαογραφικό Μουσείο Τρικάλων. Φιλοξενεί μια αξιόλογη συλλογή που καλύπτει την περίοδο από τις αρχές του 19ου αιώνα έως το 1930 και μεταξύ άλλων περιλαμβάνει: παραδοσιακές φορεσιές, χειροποίητα υφαντά, είδη οικιακής και επαγγελματικής χρήσης από πηλό, ξύλο, μέταλλο και παλιές φωτογραφίες.

Το τζαμί του Οσμάν Σαχ, Κουρσούμ, που κτίστηκε στα μέσα του 16ου αιώνα, βρίσκεται στη νότια είσοδο της πόλης.
Ο Οσμάν Σαχ Μπέης ή Καρά Οσμάν πασάς ήταν γιος του Μουσταφά πασά και βρέθηκε εξόριστος στα Τρίκαλα, όπου και έκτισε αυτό το τέμενος. Ο θόλος του έχει διάμετρο 18 μέτρα και είναι μολυβοσκεπασμένος. Η τοιχοποιία του αποτελείται από εναλλασσόμενες στρώσεις πωρόλιθων και ερυθρών πλίνθων.
Το τζαμί ανακατασκευάστηκε το 1996 από το Δήμο Τρικκαίων με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι ένα από τα ιστορικά μνημεία που προστατεύονται από την UNESCO.

Στο βόρειο τμήμα της πόλης, μετά το Φρούριο, βρίσκεται ο πευκόφυτος λόφος του Προφήτη Ηλία. Στο υψηλότερο σημείο του θα δείτε το σταυροειδές εξωκλήσι αφιερωμένο στον προφήτη Ηλία που χρονολογείται από το 1896. Στο λόφο αυτό, σε ένα υπέροχο φυσικό περιβάλλον φιλοξενείται και ο μοναδικός Ζωολογικός κήπος της πόλης που έχει έκταση 30 στρεμμάτων και φιλοξενεί πολλά ζώα. Ο χώρος του Ζωολογικού Κήπου εκτείνεται μέσα στο καταπράσινο φυσικό τοπίο. Θα δείτε πολλά είδη ζώων. Ανάμεσα σε άλλα τις εντυπώσεις κερδίζουν: το ζεύγος τίγρεων, η στρουθοκάμηλος Αφρικής, το Έμου Αυστραλίας (ένα είδος στρουθοκαμήλου), τα άλογα Πόνι, τα πλατυκέρατα ελάφια, ο γύπας, τα 3 είδη φασιανών, οι πέρδικες, οι οικόσιτες πάπιες και οι χήνες, τα παπαγαλάκια, τα τσιντσιλά, τα ινγκουάνα, τα φίδια και τα ωδικά πτηνά.
Αποτελεί πόλο έλξης μεγάλων και μικρών όλο το χρόνο. Έπειτα από τη βόλτα ο επισκέπτης μπορεί να ξεκουραστεί και να απολαύσει ό,τι επιθυμεί στο Τουριστικό Περίπτερο του Προφήτη Ηλία.

Τα Τρίκαλα είναι μια πανέμορφη σύγχρονη πόλη στην όποία ο επισκέπτης μπορεί να βρει όλα τα είδη διασκέδασης. Ιδιαίτερα έντονη νυχτερινή ζωή, παρατηρείται στον πεζόδρομο της Ασκληπιού, στο κέντρο της πόλης και στα «Μανάβικα» στα στενά της πόλης, όπου βρίσκονται τα περισσότερα μπαράκια και νυχτερινά κέντρα.