Το οροπέδιο του Ομαλού έχει συνδεθεί με πολλά ιστορικά γεγονότα και αποτελεί αναπόσπαστο σημείο αναφοράς στην εξιστορήσει της πορείας των Χανίων. Αποτέλεσε κρησφύγετο των επαναστατών σε κάθε ιστορική περίοδο. Τα ίχνη τους είναι ακόμη ορατά στα δύσβατα μονοπάτια του. Σήμερα η ανάβαση στον Ομαλό αποτελεί μια πρόκληση για τους πεζοπόρους, τους ορειβάτες και τους φυσιολάτρες. Το μόνο που χρειάζεται είναι θάρρος και φυσικά η συνοδεία ενός έμπειρου οδηγού που θα σας οδηγήσει στις κορυφές των Λευκών Ορέων. Το οροπέδιο του Ομαλού λοιπόν, είναι ένα από τα τρία υψηλότερα οροπέδια της Κρήτης και έχει υψόμετρο 1080 μ. ). Χαρακτηριστικό του είναι το σχήμα του, που είναι ακανόνιστο κυκλικό, με έκταση περίπου 25.000 στρέμματα Είναι περιτριγυρισμένο από τις επτά βουνοκορφές των Λευκών Ορέων, που είναι: Γκίγκιλος ( 2005 μ. υψόμετρο), Ψηλάφι (1984 μ. υψόμετρο), Μελιντάου (2133 μ. υψόμετρο), Καλόρος (1925 μ. υψόμετρο), Βόθονος (1298 μ. υψόμετρο), Καημένη Κεφάλα (1407 μ. υψόμετρο) και Τουρλί (1458 μ. υψόμετρο). Ένα άλλο χαρακτηριστικό του οροπεδίου είναι ότι συνορεύει με τρεις επαρχίες (Κυδωνίας, Σελίνου και Σφακίων), με τις οποίες συνδέετε με τρεις αντίστοιχες διαβάσεις που αποτελούν τις εισόδους και εξόδους του οροπεδίου. Κι αυτός είναι ένας λόγος που αποτέλεσε ασφαλές κρησφύγετο των Κρητών τα δύσκολα χρόνια των επαναστατικών αγώνων. ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑ Το οροπέδιο του Ομαλού αποτελεί ιδανικό τόπο διαβίωσης ζώων που είναι μοναδικά τόσο στον ελληνικό χώρο όσο και στον κόσμο. Στον Εθνικό Δρυμό των Λευκών Oρέων-Σαμαριάς ζει το κρητικό αγριοκάτσικο ή κρι-κρι ή αγρίμι. Τα αγριοκάτσικα αυτά ζουν σε μικρές ομάδες των δύο έως πέντε ζώων. Το αγριοκάτσικο αυτό που ζει μόνο στην Κρήτη ανήκει στα είδη που απειλούνται με εξαφάνιση. Ένα βασικό πρόβλημα αποτελεί και η ανάμειξη του πληθυσμού με κατσίκες, με αποτέλεσμα την αλλοίωση του είδους. Επίσης, ένα άλλο είδος που θεωρούνταν ότι είχε εκλείψει, αλλά πρόσφατα εντοπίστηκε στα Λευκά όρη από ερευνητές του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, είναι ο κρητικός αγριόγατος. Στα Λευκά Όρη ζουν ακόμη ο ακανθοπόντικας (ένα μικρόσωμο τρωκτικό), ο κρητικός ασβός, το κρητικό κουνάβι και η κρητική νυφίτσα ή καλογιαννού. Επίσης, στον Ομαλό βρίσκει καταφύγιο ο γυπαετός, ο χρυσαετός, το όρνιο, η νησιωτική πέρδικα, το μουστακοτσιροβάκο, την κοκκινοκαλιακούδα, την κιτρινοκαλιακούδα και το σπιζαετό. Όσο αφορά την πλούσια χλωρίδα του Ομαλού, αξίζει να μιλήσουμε με νούμερα για να καταλάβει κανείς τη σημαντικότητά του. Στην ευρύτερη περιοχή των Λευκών Ορέων φύονται 100 είδη ενδημικών φυτών από το σύνολο των 180 ειδών που παρατηρούνται σε ολόκληρη την Κρήτη. Η πλούσια βλάστηση του Ομαλού αποδίδεται στην γεωγραφική του θέση. Εκτός όμως από τα σπάνια είδη φυτών που φύονται στις πλαγιές του και τα αιωνόβια και τεράστια δέντρα που προσφέρουν την σκιά τους στους πεζοπόρους, στην εύφορη γη του Ομαλού καλλιεργούνται και πολλά γεωργικά προϊόντα. Η γη είναι εύφορη και καλλιεργήσιμη σε έκταση περίπου 6000 στρεμμάτων. Τα κυριότερα προϊόντα που παράγει είναι δημητριακά και πατάτες.