Ο νέος δήμος Μονεμβάσιας περιλαμβάνει την Αγγελώνα, τον Άγιο Δημήτρη, τον Άγιο Κωνσταντίνο, την Αγία Κυριακή, τον Άγιο Νικόλαο, την Αγία Παρασκευή, την Αγία Σοφία, τον Άγιο Στέφανο, τον Άγιο Φωκά, τις Βελιές, τη Γέφυρα, το Ελληνικό, την Καλογερίνα, τα Καλύβια, την Καστέλλα, τα Κληρονομαίικα, τα Λιρά, τα Μαρκιάνικα, τη Νόμια, τον Ξιφία, την παλιά Μονεμβάσια, την Παναγίτσα, την Σπαρτιά, τον Τάλαντα, τα Τέρια, το Φλόκα και τα Φούτια.

Η Νέα Μονεμβάσια, μια από τις πιο ανεπτυγμένες τουριστικά περιοχές της Ελλάδας, απλώνεται στη λακωνική ακτή απέναντι από το βράχο της Μονεμβάσιας και σε απόσταση 95 χιλιομέτρων από τη Σπάρτη. Ονομάζεται και Γέφυρα.

Σύγχρονες ξενοδοχειακές μονάδες, ενοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα, μπαγκαλόους, γραφικά ταβερνάκια, εστιατόρια, καφετέριες, μπαρ, κάμπινγκ, οργανωμένη θαλάσσια αναψυχή, φρέσκο ψάρι και η πατροπαράδοτη φιλοξενία συνθέτουν την εικόνα της Νέας Μονεμβάσιας που συνδυάζει το βυζαντινό μεγαλείο με τη σύγχρονη πόλη.

Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα, σε σύντομο χρονικό διάστημα, να επισκεφθεί τις γύρω περιοχές με ορμητήριο τη Μονεμβάσια. Εκτός από το μικρό λιμάνι Μαντράκι μπροστά στη Νέα Μονεμβάσια, υπάρχουν βορειότερα η παραλία Πέρα Κάκαβος και σε απόσταση 6 χιλιομέτρων η παραλία στο Πορί. Όμορφες ακρογιαλιές και όρμοι υπάρχουν επίσης και νοτιότερα της Μονεμβάσιας στην Αγία Παρασκευή, τα Νόμια, τον Άγιο Στέφανο και μετά από 7 χιλιόμετρα στον Ξιφία.

Επισκεπτόμενος κανείς τα Φούτια μπορεί να απολαύσει την καταπληκτική θέα, μιας και το χωριό είναι κτισμένο σε υψόμετρο 340 μέτρων στο εσωτερικό ενώ, νοτιότερα, υπάρχει ο όρμος του Αγίου Φωκά.

Περίπου 5 χιλιόμετρα πριν από τη Μονεμβάσια (ξεκινώντας από τη Σπάρτη) μια παράκαμψη αριστερά οδηγεί στον Άγιο Ιωάννη, ένα χωριό με πέτρινα σπίτια που τα ευρήματα της περιοχής αποδεικνύουν πως η περιοχή είχε κατοικηθεί από την πρωτοελλαδική εποχή.

Το πιο εντυπωσιακό αξιοθέατο της Μονεμβάσιας είναι ο βράχος της, ο οποίος συνδέεται με τη νέα πόλη με μια στενή λωρίδα. Πάνω σε αυτόν είναι χτισμένη η μεσαιωνική πόλη. Στα χρόνια του αυτοκράτορα Μαυρικίου (582-602 μ.Χ.) οι Λάκωνες κυνηγημένοι από τις επιδρομές των Αβάρων έκτισαν το κάστρο σαν οχυρό με μόνη είσοδο τη στενή δια ξηράς είσοδο, δίνοντας και το όνομα αυτής στη βραχονησίδα "μόνη έμβασις" και κατοίκησαν εκεί μαζί με τον επίσκοπό τους.

Ο επισκέπτης σήμερα στο κάστρο της Μονεμβάσιας μπορεί να επισκεφθεί στην επάνω χώρα το ναό της Αγίας Σοφίας, μνημείο βυζαντινής εποχής από τα σημαντικότερα της Μονεμβάσιας, κτισμένο το 13ο αιώνα στην άκρη της ανατολικής πλευράς πάνω στο βράχο. Στην Κάτω Πόλη που κατοικείται και σήμερα μπορεί κανείς να επισκεφθεί, περιδιαβαίνοντας τα σοκάκια, τις εκκλησίες του Ελκόμενου Χριστού, του οποίου την αγιογραφία είχε αφαιρέσει και μεταφέρει ο Ισαάκιος Άγγελος στην Κωνσταντινούπολη. Επίσης υπάρχει εκκλησία της Παναγίας της Χρυσαφίτισσας που η παράδοση θέλει τη μετακίνηση της εικόνας της από τα Χρύσαφα στη Μονεμβάσια. Στο ναό αυτό υπάρχει η μοναδική μικρή πηγή που θεωρείται αγίασμα.

Μέσα από το κάστρο η θέα είναι καταπληκτική. Ανατολικά βρίσκεται το Μυρτώο Πέλαγος και δυτικά η Λακωνική γη, στην οποία έχει επεκταθεί η Νέα Μονεμβάσια. Σήμερα στην Κάτω Χώρα του κάστρου υπάρχει κεντρικός δρόμος - καλντερίμι σε ορισμένα σημεία με σκαλοπάτια και δεξιά και αριστερά βρίσκονται τα καταστήματα (καφετέριες, τουριστικά είδη, εστιατόρια, ταβέρνες, πανσιόν). Κάτω και πάνω από το δρόμο είναι οι κατοικίες όπως είχαν κτιστεί από τη βυζαντινή εποχή και ύστερα. Υπάρχει η πλατεία του Ελκόμενου με το κανόνι και δίπλα η εκκλησία του Ελκόμενου με φανταστική θέα προς τη θάλασσα. Η πόλη περιβάλλεται από τις τρεις πλευρές από τείχη ενώ από την τέταρτη πλευρά προστατεύεται από το βράχο. Ο επισκέπτης σήμερα μπορεί να διαβεί λιθόστρωτα δρομάκια, να δει αρχοντικά με αψίδες, βυζαντινές εκκλησίες, ενετικά οικόσημα, ενώ δεν πρέπει να παραλείψει να επισκεφθεί το σπίτι του μεγάλου ποιητή Γιάννη Ρίτσου, όπου βρίσκεται και η προτομή του.

Κείμενο: Τάσος Παπαγιαννάκος - Σύγχρονη Λακωνία