Η Ιθάκη, το νησί του Οδυσσέα είναι ένα από τα πιο διάσημα νησιά της Ελλάδας από τα αρχαία χρόνια ως σήμερα. Το νησί που υμνήθηκε από τον Όμηρο όσο κανένας άλλος τόπος, ενσαρκώνει την αγάπη για την πατρίδα, τον πόθο και την νοσταλγία του γυρισμού σ' αυτήν αλλά και το ταξίδι προς τη γνώση, που αρχίζει από την γενέτειρα πόλη και ολοκληρώνεται με την επιστροφή στα γνώριμα εδάφη της και τις δαντελωτές ακτές της.

Η Ιθάκη λοιπόν ταυτίζεται με την ομηρική πατρίδα του ήρωα της Τροίας. Είναι η αγαπημένη του πατρίδα που για χάρη της ο πολυμήχανος Οδυσσέας περιπλανήθηκε σε τόπους μακρινούς κι αντιμετώπισε τόσες προκλήσεις χωρίς ποτέ να λησμονήσει το όμορφο νησί του. Οι περιπέτειες δυνάμωναν τον πόθο και τη λαχτάρα του να γυρίσει σ' αυτήν.

Το νησί κατοικείται από την νεολιθική εποχή (4000 - 3000 π.Χ.) και σύμφωνα με τους αρχαίους συγγραφείς πήρε το όνομά του Ίθακο, τον γιο του βασιλιά Πτερελάου. Σε όλους τους ιστορικούς χρόνους η Ιθάκη ή Θιάκι διατήρησε το όνομά της. Αν και ακόμη δεν έχει ανακαλυφθεί το παλάτι του Οδυσσέα, πιστεύετε ότι εδώ βρισκόταν τι βασίλειό του. Βέβαια, σύμφωνα με μια εκδοχή τα ερείπια της Αρχαίας Ακρόπολης που έχουν βρεθεί στο λόφο Αετός ανήκουν στο ανάκτορο του Οδυσσέα.

Γεγονός είναι ότι έχουν έρθει στο φως πολλά αρχαιολογικά ευρήματα στην Σπηλιά του Λοΐζου και στα Πηλικάτα που πιστοποιούν την κατοίκηση του νησιού από τα πανάρχαια χρόνια. Και οι αναφορές που γίνονται στα ομηρικά έπη για τα μέρη που έδρασε ο Οδυσσέας, όπως η Σπηλιά του Ευμαίου και το σπήλαιο των Νυμφών ταυτίζονται με τη φύση της Ιθάκης.
Η Οδύσσεια σύμφωνα με τους ιστορικούς αρχίζει γύρω στο 1174 π.Χ. με την άφιξη του Οδυσσέα στην Ιθάκη μετά την δεκάχρονη περιπλάνησή του. Ο Οδυσσέας βασίλεψε ως το θάνατό του και τον διαδέχθηκε ο γιος του Τηλέμαχος.

Σε όλους τους ιστορικούς χρόνους η Ιθάκη ακολούθησε τη ΄΄μοίρα΄΄ των Ιόνιων νησιών. Γνώρισε πολλούς κατακτητές, περιόδους ακμής και παρακμής. Αναλυτικότερα:

Το 1000 - 800 π.Χ. η Ιθάκη κατακτήθηκε από τους Δωριείς και μετά πέρασε στην κυριαρχία των Κορίνθιων.
Το 180 π.Χ. οι Ρωμαίοι κατέλαβαν την Ιθάκη και παρέμειναν στο νησί ως το 394 μ.Χ. την περίοδο αυτή σύμφωνα με τα ευρήματα οι περισσότεροι κάτοικοι ζούσαν στο βόρειο τμήμα του νησιού. Μετά το 394 μ.Χ. η Ιθάκη περιέχεται στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Τότε το νησί εκχριστιανίζεται και κτίζονται εκκλησίες και μοναστήρια.

Το 1185 το νησί περνά στην κυριαρχία των Νορμανδών και στη αργότερα παραχωρείται στον Ορσίνι.
Το 1204 η Ιθάκη κατακτήθηκε από τους Τούρκους και το 1357 καταλαμβάνεται από τους Ενετούς. Είναι η περίοδος κατά την οποία το νησί γνωρίζει πολλές πειρατικές επιδρομές.
Το 1479 οι Τούρκοι λεηλάτησαν την Ιθάκη και σκότωσαν τους περισσότερους κατοίκους.

Το 1503, το νησί πουλήθηκε στους Ενετούς, οι οποίοι και παρέμειναν στο νησί ως το 1797 όπου τα Επτάνησα περνούν στην Γαλλική κατοχή. Τότε το Βαθύ γίνεται πρωτεύουσα του νησιού.

Το1809 αρχίζει η περίοδος της Αγγλοκρατίας και ιδρύεται το ανεξάρτητο κράτος ΄΄ Ενωμένες Πολιτείες των Ιονίων Νήσων΄΄.
Το 1864 τα Επτάνησα ενσωματώνονται με την Ελλάδα.

Τους νεώτερους ιστορικούς χρόνους το νησί ακολουθεί πορεία εκσυγχρονισμού. Κτίζονται δημόσια κτίρια, ανοίγονται δρόμοι, ενώ στο Βαθύ το 1923 λειτουργεί εργοστάσιο ηλεκτροφωτισμού. Η ναυτιλία του νησιού αναπτύσσεται και σιγά - σιγά η πνευματική ζωή ζωντανεύει.
Το 1953 ένας ισχυρός σεισμός κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος των οικισμών και του νησιού. Οι Ιθακήσιοι με τη βοήθεια του Ελληνικού κράτους ανοικοδόμησαν τα χωριά τους.
Σήμερα, η Ιθάκη αποτελεί ένα δημοφιλή τουριστικό προορισμό. Κάθε καλοκαίρι χιλιάδες τουρίστες την επισκέπτονται - έστω και στα πλαίσια μιας ημερήσιας εκδρομής από τη γειτονική Κεφαλονιά - για να γνωρίσουν τη πατρίδα του Οδυσσέα...