Η Σαλαμίνα σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία πήρε το όνομά της από τη νύμφη Σαλαμίνα, κόρη του ποταμού Ασωπού.
Μια άλλη εκδοχή αναφέρει ότι το νησί χρωστά το όνομά του στους Φοίνικες οι οποίοι κατά τους προϊστορικούς χρόνους κατοικούσαν στη Σαλαμίνα. Το όνομα προέρχεται από το φοινικικό σαλάμ που σημαίνει ειρήνη και γαλήνη.
Επίσης, κατά την αρχαιότητα ήταν γνωστή και ως Πιτυούσα από τα πολλά πεύκα που φύονταν στο νησί, ως Σκιράς από τον ήρωα Σκίρο και ως Κυχρεία από τον μυθικό βασιλιά του νησιού.

Όπως, φαίνεται και από τα αρχαιολογικά ευρήματα το νησί κατοικούνταν από τα προϊστορικά χρόνια.
Γύρω στον 7ο π.Χ. αιώνα η Σαλαμίνα κατοικούνταν από Μεγαρείς. Αργότερα πέρασε στην κυριαρχία των Αθηναίων, οι οποίοι ίδρυσαν την αρχαία πόλη στη θέση Αμπελάκια. Η πόλη αυτή γνώρισε μεγάλη ακμή.
Το 480 π.Χ. στις ακτές και το στενό της Σαλαμίνας δόθηκε η περίφημη ναυμαχία κατά την οποία οι Αθηναίοι σύντριψαν το στόλο των Περσών. Για την ιστορία αναφέρουμε ότι η ιδέα του να δοθεί η ναυμαχία στη συγκεκριμένη περιοχή ήταν του Θεμιστοκλή. Η νίκη των Αθηναίων ήταν τόσο σημαντική που έκρινε την έκβαση των Μηδικών πολέμων. Τα όσα προηγήθηκαν και ακολούθησαν, έχουν περιγραφεί από πολλούς ιστορικούς και ρήτορες της εποχής, ενώ κορυφαίο έργο θεωρείται η τραγωδία του Αισχύλου «Πέρσαι».
Επίσης, είναι αξιοσημείωτο ότι την περίοδο της ιστορικής ναυμαχίας βρέθηκαν στη Σαλαμίνα και οι τρεις σπουδαίοι τραγωδοί της αρχαιότητας. Ο Αισχύλος λέγεται ότι πήρε μέρος στη ναυμαχία και αργότερα έγραψε γι’ αυτήν. Ο Σοφοκλής, που τότε ήταν έφηβος έλαβε μέρος στα επινίκια. Και ο Ευριπίδης, ο νεότερος των τριών, γεννήθηκε στη Σαλαμίνα εκείνη την περίοδο.

Κατά τα πρώιμα βυζαντινά χρόνια η Σαλαμίνα άνηκε διοικητικά στην επαρχία της Αχαΐας, του Ανατολικού Ιλλυρικού. Αργότερα, την Μεσοβυζαντινή περίοδο ανήκε στο θέμα της Ελλάδος. Τότε στη Σαλαμίνα υπήρχαν δύο οικισμοί (στο Αιάντειο και στη περιοχή της Ζωοδόχου Πηγής).

Το 1204 η Σαλαμίνα πέρασε στην κυριαρχία των Ενετών.
Το 1294 το νησί παραχωρήθηκε στον ιππότη της Ευβοίας Βονιφάτιο ντε Βερόνα.
Το 1311 η Σαλαμίνα καταλαμβάνεται από τους Καταλανούς και το 1462 αρχίζει η μακρά περίοδος της Τούρκικης κατοχής.

Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής επανάστασης, οι Σαλαμίνιοι έλαβαν μέρος στον αγώνα.
Στη Σαλαμίνα κατέφυγε και ο Μακρυγιάννης με 2000 άντρες, το 1827, όταν ο Κιουταχής πολιορκούσε την Ακρόπολη.
Σημαντικό ρόλο στην οικονομική ευημερία του νησιού κατά του νεότερους χρόνους έπαιξε η εγκατάσταση του Ναύσταθμου του Πολεμικού Ναυτικού, το 1878 στη θέση Φανερωμένη και από το 1881 στη θέση που λειτουργεί ως σήμερα.