Ο ναός φέρει το όνομα του προστάτη του χωριού. Βρίσκεται δίπλα στο δέλτα που σχηματίζει ο Ασωπός Ποταμός με τον παραπόταμό του Λάρη(Θερμόδοντα). Η παράδοση θέλει τον Αγιο Θωμά να μην επιτρέπει στην πανώλη να περάσει το ποτάμι και οι κάτοικοι τον τίμησαν με το όνομα του χωριού. Ο ναός αποτελεί πύργο από την εποχή της τουρκοκρατίας. Ωστόσο από την έρευνα του πανεπιστημίου Leiden η εκκλησία χαρακτηρίζεται μεσοβυζαντινή γύρω στον 12ο αιώνα. Ο τρούλος είναι μεταγενέστερος. Ακριβώς απέναντι και δυτικά στο λόφο βρίσκεται η αρχαία Τανάγρα.
To Υπουργείο Πολιτισμού το 2001 επαναοριοθέτησε τον αρχαιολογικό χώρο της Τανάγρας και ενέταξε τον βυζαντινό ναό του Αγίου Θωμά σε αυτόν. Αριθμός Υπουργικής Απόφασης - Αριθμός ΦΕΚ ΥΑ ΥΠΠΟ/ΓΔΑ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/45103/2750/6-9-2001 - ΦΕΚ 1243/Β/25-9-2001 Τίτλος ΦΕΚ: Συμπληρωματική κήρυξη - επανοριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου Τανάγρας Ν. Βοιωτίας.
Συμφωνα με τον Prof. A.Schachter, McGill, το κτίσμα θεωρείται πρωτοχριστιανική βασιλική του 10ου αιώνα. Η Βυζαντινή αυτοκρατορία ανέκτησε την Βοιωτία από τους Σλάβους και έτσι άρχισε η αποίκηση των γύρω χωριών, τα οποία αναλαμβάνουν τον ρόλο της αρχαίας Τανάγρας και του καταφυγίου του Αγίου Κωνσταντίνου στο Κλειδί. Την εποχή των σταυροφορειών, η περιοχή περνά στην διοίκηση Φράγγου λόρδου, που μετατρέπει το ξωκλήσι σε φεουδαρχικό πύργο.(13ος αιώνας). Πανηγυρίζει την Κυριακή μετά το Πάσχα.
Ο βυζαντινός ναός του Αγίου Θωμά, ανήκει αρχιτεκτονικά στον τύπο του εγγεγραμμένου απλού δικιόνιου ναού με τρούλο. Εξωτερικά φαίνεται σαν ένας πέτρινος όγκος με επίπεδη στέγη πού στο κέντρο της εξέχει μικρός τρούλος. Το αρχικό κτίσμα έχει υποστεί διάφορες παρεμβάσεις με κυριότερη εκείνη τής μετασκευής του κατά την περίοδο τής Φραγκοκρατίας σε χωροδεσποτικό πύργο. Στην τοιχοποιία του ναού χρησιμοποιήθηκαν αρκετά αρχιτεκτονικά μέλη από αρχαία κτίρια της γειτονικής Τανάγρας, ενώ έχουν διατηρηθεί και πολλά βυζαντινά γλυπτά μεταξύ των οποίων και ένα με παράσταση ανατολικής επίδρασης.
περισσότερα http://agiosthomas.50webs.com/ag_thomas.htm
Η φωτογραφία αυτή είναι συνδεδεμένη με τις ακόλουθες περιοχές
Greek 
English
